Τρίτη, Νοεμβρίου 25, 2008

Ομιλία για την ανέγερση σωφρονιστικών καταστημάτων

(Συνιστάται η χρήση της τελευταίας έκδοσης του Flash Player της Adobe)

Ο Βουλευτής ΠΑΣΟΚ Ροδόπης Γιώργος Πεταλωτής μίλησε χθες Δευτέρα 24 Νοεμβρίου στη Βουλή κατά τη συζήτηση της επερώτησής του, που κατέθεσε με άλλους είκοσι Βουλευτές του ΠΑ.ΣΟ.Κ., αρμοδιότητας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, σχετικά με την ανέγερση νέων σωφρονιστικών καταστημάτων.

Το πλήρες κείμενο της τοποθέτησής του (πρωτομιλία και δευτερομιλία συγχωνευμένα) έχει ως εξής:

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καλούμαστε σήμερα να υποστηρίξουμε την επερώτηση που υπογράψαμε ως Βουλευτές του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκφράζοντας την αγωνία μας για το σωφρονιστικό σύστημα της χώρας, ένα σύστημα που πολλές φορές όσοι το έχουμε επισκεφθεί ή όσοι έχουμε κάποια σχέση με αυτό, πιστεύουμε ότι λέγεται κατ’ ευφημισμό σωφρονιστικό, γιατί στην πραγματικότητα δεν είναι. Γιατί τα σωφρονιστικά καταστήματα –άλλαξε πλέον και ο όρος, η ονομασία τους, από φυλακές που λέγονταν- κάθε άλλο παρά σωφρονισμό προσφέρουν, ενώ ουσιαστικά είναι καταστήματα, πολλές φορές αποθήκες, όπου κρατούνται συμπολίτες μας. Με ποιο σκοπό και με στόχο άραγε;

Κάνουμε αυτή τη συζήτηση υπό το φως και υπό το πρίσμα μιας νέας υποτίθεται νομοθετικής ρύθμισης που φέρνει το Υπουργείο Δικαιοσύνης που συζητείται αύριο, αν δεν κάνω λάθος, στην αρμόδια Επιτροπή.

Συζητάμε σήμερα εδώ, όταν αύριο θα ψηφίσουμε ή θα καταψηφίσουμε μέτρα, τα οποία υποτίθεται ότι εκτονώνουν το πρόβλημα, μέτρα τα οποία κατ’ αρχήν θα μπορούσαν να κριθούν θετικά, αν δεν λαμβάνονταν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης υπό πίεση, υπό τον εξαναγκασμό των κινητοποιήσεων των δώδεκα χιλιάδων περίπου κρατουμένων όλης της χώρας, οι οποίοι μετήλθαν το έσχατο μέτρο πίεσης, δηλαδή την απεργία πείνας, την αποχή από το συσσίτιο.

Πρόκειται για μέτρα που ίσως θα ήταν θετικά, αν δεν ήταν αποσπασματικά και πρόχειρα, μη ενταγμένα σε μια φιλοσοφία την οποία δυστυχώς το Υπουργείο Δικαιοσύνης εδώ και τέσσερα-πέντε χρόνια αποδεικνύει καθημερινά ότι δεν διαθέτει, μια φιλοσοφία του Υπουργείου Δικαιοσύνης η οποία καταστρατήγησε το αυτοδιοίκητο των μεγάλων δικαστηρίων, μια φιλοσοφία η οποία είναι υπέρ των πράξεων χειραγώγησης της δικαιοσύνης, της υποστελέχωσης της δικαιοσύνης με δικαστές και άλλα συναφή, τα οποία δεν είναι συζητήσιμα αυτή την ώρα. Είναι κάποια μέτρα, τα οποία δυστυχώς κινούνται σε μια ξεκάθαρα αριθμητική λογική, ενώ αγνοούν την ποιοτική διάσταση του προβλήματος. Όπως είπε και η πρώτη επερωτώσα συνάδελφος, πρόκειται για μέτρα που είναι εφάπαξ, ad hoc, αμφίβολης αποτελεσματικότητας, τα οποία εκτονώνουν πιθανόν προσωρινά το πρόβλημα, το οποίο όμως θα επανέλθει με οξύτητα.

Μάλιστα, ακούμε στην τηλεόραση, διαβάζουμε στον Τύπο ότι θα αποφυλακιστούν πέντε χιλιάδες κρατούμενοι μέχρι τον Απρίλιο, λες και το ζητούμενο είναι να γίνουν κάποιες προσωρινές αποφυλακίσεις. Πρώτα απ’ όλα μέχρι τον Απρίλιο θα έχουν εισέλθει άλλοι. Τι γίνεται όμως από εδώ και πέρα; Ποια μονιμότερα μέτρα επιτέλους θα φέρει το Υπουργείο Δικαιοσύνης;

Δυστυχώς, ο δρόμος για τον εξανθρωπισμό των φυλακών είναι μακρύς, πολύ μακρύς, κύριε Υπουργέ. Σήμερα το μεσημέρι ακούσαμε στις ειδήσεις, λίγο πριν μπούμε σ’ αυτή την Αίθουσα, ότι ένας κρατούμενος στις φυλακές Κέρκυρας είναι νεκρός σήμερα και άλλος ένας βρίσκεται σε κώμα από χρήση οπιούχων ουσιών. Σ’ αυτά πρέπει να προβληματιστούμε. Αυτά είναι το θέμα μας.

Η σωφρονιστική διαδικασία, έτσι όπως γίνεται, δεν έχει καμία σχέση με το σωφρονισμό που θα έπρεπε να υπάρχει σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα. Το άνοιγμα των φυλακών στην κοινωνία, η επικοινωνία των κρατουμένων με το κοινωνικό περιβάλλον, η συνεργασία των σωφρονιστικών ιδρυμάτων με θεσμικούς φορείς δεν προωθήθηκαν καθόλου επί υπουργίας των κυβερνήσεων της Νέας Δημοκρατίας.

Οι μεταγωγές αποτελούν ένα μεγάλο πρόβλημα, το οποίο δεν λύθηκε και διατηρήθηκε το σύστημά τους όπως είχε πριν από χρόνια. Η διαχείριση των αιτημάτων μεταγωγής των κρατουμένων εξακολουθεί να παραμένει αδιαφανής, αφού τα αντίστοιχα αιτήματα δεν απαντώνται με την απαραίτητη πλήρη και εμπεριστατωμένη αιτιολογία. Με τον τρόπο αυτό παρεμποδίζεται ο έλεγχος της διοίκησης, ακυρώνεται η διαφάνεια της διοικητικής δράσης και τελικά ενισχύεται η καχυποψία των κρατουμένων.

Οι συνθήκες κράτησης είναι τριτοκοσμικές, ιδίως σε κρατούμενους με προβλήματα υγείας. Το ίδιο προβληματικές είναι και οι τακτικές άδειας των κρατουμένων, όταν απορρίπτονται με μη σύννομη αιτιολογία.

Πριν από λίγο χρονικό διάστημα, κύριε Υπουργέ, υπέβαλα προς το Υπουργείο σας δύο ερωτήσεις κατά διαστήματα, σε σχέση με τις συνθήκες κράτησης των δικαστικών φυλακών Κομοτηνής. Δυστυχώς, οι απαντήσεις ήταν από ανύπαρκτες μέχρι αποπροσανατολιστικές και τουλάχιστον ήταν επουσιώδεις και δεν απαντούσαν στην ουσία.

Εκεί πέρα σας έλεγα και σας τόνιζα, κύριε Υπουργέ, ότι στις υποτιθέμενες δικαστικές φυλακές Κομοτηνής, όπου θα έπρεπε να κρατούνται υπόδικοι, δηλαδή κρατούμενοι οι οποίοι περιμένουν να δικαστούν, δυστυχώς όμως κρατούνται και πολλοί ισοβίτες όπως και κρατούμενοι για μικροαδικήματα – παραδείγματος χάρη, εισφορές στο ΤΕΒΕ- ενώ θα έπρεπε να κρατούνται ενενήντα πέντε κρατούμενοι, κρατούνται –την προηγούμενη εβδομάδα που επισκεφτήκαμε συνάδελφοι του ΠΑ.ΣΟ.Κ. τις φυλακές εκεί- τριακόσιοι τριάντα κρατούμενοι.

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι οι συνθήκες είναι απαράδεκτες. Δεν υπάρχουν κρεβάτια να κοιμηθούν. Υπάρχουν στρώματα ριγμένα κάτω, με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι, οι οποίοι δίνουν εκεί πέρα αγώνα ζωής, ούτε καν στην καταμέτρησή τους να προβούν. Η ανθρώπινη αξιοπρέπεια προσβάλλεται βάναυσα, ενώ η έννοια ενός ανθρωποκεντρικού σωφρονιστικού συστήματος, με σαφή ανθρωποκεντρικό προσανατολισμό, αντί για πραγμάτωση της πολιτικής σας, κύριε Υπουργέ, προσομοιάζει περισσότερο με μακρινή ουτοπία.

Αρνείστε συστηματικά εδώ και χρόνια να επιτρέψετε στο Συνήγορο του Πολίτη να επισκεφθεί τις φυλακές για να διερευνήσει τις συνθήκες κράτησης. Τώρα υπαναχωρείτε και είναι ένα θετικό μέτρο. Όμως, σήμερα διάβαζα ότι η Συντονιστική Επιτροπή των Δικηγορικών Συλλόγων αρνείται και κατεβαίνουν σε αποχή γιατί δεν επιτρέπετε αυτό το κορυφαίο θεσμικό όργανο της δικαιοσύνης να επισκέπτεται τους χώρους κράτησης για να προβαίνει σε παρατηρήσεις, που σημαίνει ότι φοβάστε να ανοίξετε τις φυλακές στους φορείς, οι οποίοι μπορεί και πρέπει να έχουν λόγο.

Υπάρχει πρόβλημα με την ένταξη των νοσοκομείων και των ψυχιατρείων των φυλακών στο ΕΣΥ με αποτέλεσμα να μετατίθεται για το απώτερο μέλλον το αίτημα των κρατουμένων για 24ωρη ιατρική και νοσηλευτική κάλυψη. Πρέπει να αποκατασταθεί η νομιμότητα και σ’ αυτό το σημείο.

Στις φυλακές κάθε μέρα, κύριε Υπουργέ, υπαναχωρεί το κράτος δικαίου. Η φοβικότητα που έχουν τα δικαστήρια πολλές φορές, η υπολειτουργία των ιατροδικαστικών και άλλων επιστημονικών υπηρεσιών δεν αξιοποιεί τη διακριτή ευχέρεια που δίνει η βούληση του νομοθέτη για επιβολή ευεργετικών διατάξεων, εναλλακτικών ποινών ή ακόμα και αναστολή της ποινικής δίωξης έναντι της παραπομπής για θεραπεία και κοινωνική επανένταξη με αποτέλεσμα το 50% των κρατουμένων στις φυλακές να κρατείται για αδικήματα ναρκωτικών. Τα ναρκωτικά περνάνε στις φυλακές με διάφορους τρόπους: είτε μέσα από τις νόμιμες εισόδους, είτε πετιούνται από τα προαύλια, γιατί δεν υπάρχει η σωστή φύλαξη.

Μετά από συνεργασίες με τους Σωφρονιστικούς Υπαλλήλους για τα δίκαια αιτήματά τους και την άποψή τους γενικότερα για το σωφρονιστικό σύστημα, αλλά και τους Υπαλλήλους Εξωτερικής Φρουράς στις δικαστικές φυλακές της Κομοτηνής, ενημερώθηκα για την απαράδεκτη καθημερινότητά τους και τα υπόλοιπα ζητήματα που αντιμετωπίζουν. Ενδεικτικά για τη σημερινή συζήτηση, έμαθα από τις διαμαρτυρίες τους, για τις οκτάωρες βάρδιες των τελευταίων σε σκοπιές οι οποίες δεν έχουν μόνωση, δεν έχουν θέρμανση, δεν έχουν ψύξη και είναι ακάλυπτοι ακόμα και σε πολύ μεγάλο βαθμό επικινδυνότητας. Ακόμα, από τις ενενήντα έξι οργανικές θέσεις μου κατήγγειλαν ότι είναι καλυμμένες μόνο οι πενήντα μία. Δεν έχουν καρέκλες να καθίσουν καθώς και αναλώσιμα υλικά, τα οποία τα πληρώνουν από την τσέπη τους. Ο χώρος γύρω από τη δικαστική φυλακή Κομοτηνής είναι χώρος όπου μπορεί να την επισκεφθεί ο καθένας, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλο πρόβλημα επικινδυνότητας.

Καταργήστε τις φυλακές ανηλίκων, κύριε Υπουργέ. Δεν μπορούμε να έχουμε αυτές τις φυλακές για τους ανηλίκους μας, που είναι το μέλλον της χώρας μας. Δεν λειτουργούν θεραπευτικά κέντρα για τους τοξικοεξαρτημένους, δεν εφαρμόζεται η κοινωνική εργασία σε αντικατάσταση της φυλάκισης.

Ακόμη, δεν αναβαθμίζεται η νοσοκομειακή περίθαλψη από το Υπουργείο σας.

Τέλος, ενσωματώστε στην ελληνική νομοθεσία τις ευνοϊκές ευρωπαϊκές ρυθμίσεις για να μπορούμε να λέμε ότι προσιδιάζει το σωφρονιστικό μας σύστημα με το σωφρονιστικό σύστημα πιο ανεπτυγμένων, τουλάχιστον σ’ αυτό το σημείο, ευρωπαϊκών χωρών.

Δεν υπάρχουν σχόλια: